Dunning Kruger Effect คือทฤษฎีเรื่องอคติเชิงรับรู้ (Cognitive Bias) ที่อธิบายว่าทำไมคนที่รู้เรื่องใดเรื่องหนึ่งไม่มากนักคิดว่าตัวเองรู้มาก ทำไมคนบางคนมั่นใจว่าตัวเองฉลาดในเรื่องหนึ่งทั้งที่ยังไม่ใช่
ทฤษฎีนี้อธิบายว่า เมื่อใครซักคนเริ่มเรียนรู้เรื่องหนึ่งไปได้ระดับนึงแล้ว ความมั่นใจในองค์ความรู้ของตัวเองจะเพิ่มสูงขึ้นอย่างฉับพลัน และช่วงเวลานี้เองที่ทำให้ใครหลายคนเผลอเชื่อไปว่าตนเองเชี่ยวชาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่งแล้ว ทั้งที่ยังรูเพียงผิวเผิน
เหตุผลหนึ่งก็เพราะเมื่อเราทำความเข้าใจเรื่องใดเรื่องหนึ่งได้ เรายังไม่มีองค์คความรู้มากพอที่จะมากลบทับความมั่นใจที่เพิ่มขขึ้นมา ไม่มีความรู้มากพอที่จะเข้าใจว่าเรายังไม่ได้เข้าใจทั้งหมดในเรื่องที่เราได้เรียนรู้
ทฤษฎีนี้ได้รับการคิดค้นขึ้นโดย เดวิด ดันนิง (David Dunning) และ จัสติน ครูเกอร์ (Justin Kruger) สองนักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยคอร์แนล
ซึ่งพวกเขาอธิบายว่าปรากฏการณ์นี้สามารถพบเห็นได้บ่อยในโลกของการลงทุน
เมื่อนักลงทุนหน้าใหม่เริ่มเปิดพอร์ท และเข้ามาศึกษาตลาดหุ้นอย่างจริงจง ทำความเข้าใจวิธีการอ่านกราฟ และการาดเดาต่างๆ เมื่อรู้มากขึ้น ความมั่นใจของพวกเขาก็ยิ่งมากขึ้น แตต่เมื่อความมั่นใจเพิ่มขึ้นไปถึงจุดสูงสุด เขายังขาดความสามารถในการทำความเข้าใจได้ว่าองค์ความรู้ที่พวกเขามีนั้นยังไม่เพียงพอ
จากปรากฏการณ์นี้ส่งผลให้นักลงทุนหน้าใหม่จำนวนมากที่เพิ่งศึกษาการเล่นหุ้น ทุ่มเงินจำนวนมากไปด้วยความมั่นใจ ก่อนจะพบว่าความจริงแล้วยังมีความรู้อีกมากมายที่พวกเขายังไม่เข้าถึง
แต่ปรากฏการณ์ของดันนิงครูเกอร์ ไม่ได้สิ้นสุดเพียงเท่านั้น แต่เมื่อองค์ความรู้ของคนคนหนึ่งมากขึ้น ความมั่นใจของพวกเขาจะลดลงไปเช่นกัน
นี่คือเหตุผลที่ทำให้เราเห็นคนเก่งหลายคนดูเป็นคนถ่อมตน เพราะแม้เขาจะมีองค์ความรู้ แต่เขาก็ยังเข้าใจว่ายังมีสิ่งที่พวกเขาไม่รู้อยู่อีกมาก
ดันนิง และครูเกอร์ อธิบายว่าความรู้และประสบการณ์ของคนคนหนึ่งจะทำให้พวกเขามีความมั่นใจในตัวเองลดลงไปเรื่อยๆ จนถึงจุดหนึ่งที่พวกเขามีประสบการณ์เเละความรู้เพียงพอ เขาจะเริ่มมีความมั่นใจมากขึ้น
แต่ความมั่นใจนี้จะไม่ขึ้นจนถึงจุดสูงสุด เหมือนนักลงทุนหน้าใหม่ที่เพิ่งเรียนรู้และคิดว่าตนเองรู้ทุกอย่าง แต่จะขึ้นมาอยู่ในระดับที่พอดี เพราะเขามีองค์ความรู้ และประสบการณ์ที่เพียงพอที่จะหยุดตัวเองไม่ให้มั่นใจจนเกินไป และนั่นคือจุดที่คนคนหนึ่งได้กลายมาเป็นผู้เชี่ยวชาญ
นี่คือวิธีที่ เดวิด ดันนิง และ จัสติน ครูเกอร์ อธิบายว่าทำไมคนคนหนึ่งที่ยังไม่เชี่ยวชาญ จึงมีความมั่นใจในตอนเองสูง และทำไมประสบการณ์ ความรู้ที่เพียงพอ จะไม่ทำให้เรามั่นใจจนเกินไป
Source: https://bit.ly/3Aywmue