ความเสี่ยง หมายถึง ความไม่แน่นอนที่เกิดขึ้นและมีผลต่อการบรรลุเป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
ความเสี่ยงเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้เป็นปกติ ในการดำเนินธุรกิจก็เช่นเดียวกัน กลายเป็นเรื่องที่ต้องคอยเฝ้าดูและบริหารจัดการตลอดเวลา โดยเฉพาะปัจจัยที่เกิดผลเชิงลบที่จะขัดขวางไม่ให้ธุรกิจไปไม่ถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้
ปัจจุบันการคาดการณ์ว่าอะไรจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง ทำได้ยากกว่าที่ผ่านมา และมีแนวโน้มที่จะยากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ความเสี่ยงกลายเป็นสิ่งที่น่ากลัวกว่าที่เป็นมา ตัวอย่างเช่น การแพร่ระบาดโควิด-19 ที่ไม่มีใครคาดการณ์มาก่อนว่าจะเกิดขึ้น ทั้งยังส่งผลกระทบเป็นวงกว้างในทุกๆ ด้านทั่วโลก
[ ความเสี่ยงต่อธุรกิจ 10 อันดับแรก ปี 2024 จากการประเมินของ ALLIANZ COMMERCIAL ]
ในปี 2024 นี้ ALLIANZ COMMERCIAL ได้ทำการสำรวจและศึกษาข้อมูลโดยผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารจัดการความเสี่ยงกว่า 3,069 ราย ใน 92 ประเทศ 24 กลุ่มอุตสาหกรรม จนออกมาเป็นรายงาน ‘Allianz Risk Barometer Identifying the major business risk for 2024’
ในรายงานได้ระบุถึงความเสี่ยงสำคัญ 10 อันดับแรก ที่ส่งผลต่อการดำเนินธุรกิจ ประกอบไปด้วย
1. เหตุการณ์ทางไซเบอร์ (Cyber incidents)
36% (เพิ่มขึ้นจากปี 2023: 34%) เช่น อาชญากรรมทางไซเบอร์ การดิสรัปชันส์ทางไอที มัลแวร์ แรนซัมแวร์ เป็นต้น
2. ธุรกิจหยุดชะงัก (Business interruption)
31% (ลดลงจากปี 2023: 34%) เช่น การดิสรัปชันส์ของซัพพลายเชน เป็นต้น
3. ภัยพิบัติทางธรรมชาติ (Natural catastrophes)
26% (เพิ่มขึ้นจากปี 2023: 19%) เช่น พายุ แผ่นดินไหว ไฟป่า สภาวะอากาศสุดขั้ว เป็นต้น
4. การเปลี่ยนแปลงกฎหมายและข้อบังคับ (Changes in legislation and regulation)
19% (เท่ากับปี2023: 19%) เช่น ภาษี การคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ การกีดกันทางการค้า การล่มสลายของสหภาพยุโรป เป็นต้น
5. การพัฒนาเศรษฐกิจมหภาค (Macroeconomic developments)
19% (ลดลงจากปี 2023: 25%) เช่น อัตราเงินเฟ้อ ภาวะเงินฝืด นโยบายทางการเงินหรือมาตรการต่างๆ ที่เข้มงวด
6. ไฟไหม้ การระเบิด (Fire, explosion)
19% (ลดลงจากปี 2023: 14%)
7. การเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ (Climate change)
18% (เพิ่มขึ้นจากปี 2023: 17%) เช่น ความเสี่ยงทั้งทางกายภาพ การดำเนินงาน และการเงิน ที่เกิดจากภาวะโลกร้อน
8. ความเสี่ยงทางการเมืองและความรุนแรง (Political risks and violence)
14% (ลดลงจากปี 2023: 13%) เช่น ความไม่มั่นคงทางการเมือง สงคราม การก่อการร้าย รัฐประหาร นัดหยุดงาน จราจล การปล้นสะดม เป็นต้น
9. การพัฒนาตลาด (Market developments)
13% (เป็นความเสี่ยง Top 10 ใหม่ในปี 2024) เช่น การแข่งขันที่รุนแรง การเข้ามาของผู้เล่นใหม่ ตลาดซบเซา ความผันผวนของตลาด เป็นต้น
10. การขาดแคลนแรงงานที่มีทักษะ (Shortage of skilled workforce)
12% (ลดลงจากปี 2023: 14%)
[ รับมืออย่างไรในวันที่เสี่ยง ]
การจะสามารถรับมือกับความเสี่ยงได้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น คือ ทักษะการบริหารจัดการความเสี่ยง (Risk Management) ซึ่งเป็นงานที่ทุกองค์กรธุรกิจต้องมี ซึ่งหมายถึง กระบวนการวางแผนการบริหารและการจัดการความเสี่ยง เพื่อช่วยในการตัดสินใจและหาวิธีการที่ดีที่สุด ซึ่งจะใช้เป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต โดยมุ่งที่การลดความเสียหายให้น้อยที่สุด ด้วยการใช้ทรัพยากรน้อยที่สุด ประกอบด้วย 4 กระบวนการหลัก ดังต่อไปนี้
1. การระบุความเสี่ยง (Risk Identification) : ควรมีการระดมความคิดร่วมกันของคนที่รับผิดชอบและเกี่ยวข้องทั้งหมด โดยทำการระบุความเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดขึ้นออกมาให้มากที่สุด
2. การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) : หรือเป็นขั้นตอนที่เรียกว่า การวิเคราะห์และเรียงลำดับความสำคัญ (Analyze and Prioritize Risk) เป็นการวิเคราะห์ ประเมินโอกาสในการเกิดความเสี่ยงนั้นๆ (Likelihood) และความรุนแรงของความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น (Severity) แล้วเรียงลำดับความสำคัญของความเสี่ยงทั้งหมด เพื่อเลือกเฉพาะความเสี่ยงที่สำคัญกับงาน โดยใช้ตารางประเมินความเสี่ยง (Risk Matrix)
3. การวางแผนรับมือความเสี่ยง (Risk Response Planning) : ในการตัดสินใจเลือกวิธีที่เหมาะสมเพื่อรับมือความเสี่ยง ประกอบด้วย 4 รูปแบบ ดังต่อไปนี้
– การลดความเสี่ยง (Risk Reduction)
– การโอนความเสี่ยง (Risk Transfer)
– การเลี่ยงความเสี่ยง (Risk Avoidance)
– การรับความเสี่ยงไว้ (Risk Acceptance/Retention)
4. การทบทวนและควบคุมความเสี่ยง (Risk Implement and Control) : ขั้นตอนนี้เป็นการทบทวนและความคุมความเสี่ยง จากที่ได้ดำเนินการที่ได้กระทำไป ซึ่งแม้จะมีการจัดการความเสี่ยงที่ระบุไว้อย่างดีแล้ว แต่องค์กรไม่ควรหยุดเพราะความเสี่ยงใหม่ๆ เกิดขึ้นได้เสมอ จึงจำเป็นต้องมีการประเมินความเสี่ยงใหม่ๆ ตลอดเวลา เพื่อหาทางรับมือและบริหารจัดการความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นอย่างเหมาะสมต่อไป
[ การบริหารจัดการความเสี่ยง เป็นงานที่ทุกองค์กรต้องมี ]
การบริหารจัดการความเสี่ยง เป็นงานที่ทุกองค์กรต้องมี แม้จะไม่มีตำแหน่งนี้โดยเฉพาะก็ตาม งานดังกล่าวจะกลายเป็นภาระหน้าที่ของคณะผู้บริหารที่ต้องเข้ามาดูแล จึงเป็นความจำเป็นที่ผู้บริหารระดับสูงต้องเรียนรู้ทักษะการบริหารจัดการความเสี่ยง เพื่อนำธุรกิจฝ่าปัญหาและเติบโตต่อไปได้อย่างยั่งยืน
เขียนโดย ภูธิชย์ อรัญพูล
Sources:
Allianz Risk Barometer Identifying the major business risk for 2024