ต่อให้ฝึกซ้อมมาดีขนาดไหน พอถึงเวลาจริงก็ยังทำผิดพลาด รู้จักกับ ‘Choking’ ภาวะกดดันจนเกิดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้กับทุกคน

เคยมีประสบการณ์แบบนี้ไหม?

“คุณฝึกซ้อมอย่างหนักเพื่อการแข่งขันที่แสนยิ่งใหญ่ที่กำลังจะมาถึง คุณเฝ้ารอวันนี้มาแสนนาน วันที่จะสามารถเอาชนะศึกที่ซ้อมฝึกฝนมาอยู่ทุกวันได้ แต่แล้วเพื่อเวลานั้นมาถึงคุณกลับทำพลาดอย่างไม่น่าให้อภัย” เราให้นิยามของรู้สึกนี้ว่า ‘Choking’ หรือ ‘ภายใต้แรงกดดัน’ เป็นศัพท์ที่ใช้อย่างกว้างขวางในวงการกีฬา เมื่อผู้เล่นอยู่ในภาวะกดดันจนส่งผลให้ทำพลาดในการแข่งขัน

นอกจากวงการกีฬาแล้วภาวะนี้ยังสามารถเกิดได้ทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นการพูดผิดบนเวทีใหญ่ ความผิดพลาดในคอนเสิร์ต หรือใดๆ ก็ตามที่เป็นสถานการณ์ภายใต้แรงกดดัน ซึ่งเมื่อมันเกิดขึ้นแล้วตัวเราจะปล่อยวางจากมันได้ยากมาก 

ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดภาวะกดดันนั้นถูกเชื่อมโยงอยู่กับสิ่งที่เรียกว่า ‘โฟกัส’

เพราะเราโฟกัสกับความสำเร็จมากจนเกินไป จนสร้างสภาวะที่เต็มไปด้วยแรงกดดัน เมื่อสภาวะนี้อยู่รอบตัวเราในขณะที่เรามุ่งโฟกัสไปที่ความสำเร็จ ส่งผลให้การเผื่อใจเมื่อทำผิดพลาดหายไป ตามมาด้วยผลกระทบที่เจาะลึกลงไปในจิตใจ เมื่อทำความผิดที่อาจจะมีส่วนแค่เล็กน้อยของชีวิต แต่มันเป็นความผิดพลาดในงานใหญ่ที่เราตั้งใจมาอย่างดี

วิธีแก้ไขอาการนี้มีอยู่ด้วยกัน 2 รูปแบบ

1.การเบี่ยงเบนความสนใจ

หากคุณอยู่ในภาวะกดดันแสดงว่าคุณกำลังมีสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดความสนใจ และโฟกัสในจุดนั้น ส่งผลให้คุณหมกมุ่น กังวลใจ และหวาดกลัว ด้วยเหตุผลนี้ แทนที่จะโฟกัสในสิ่งที่สร้างแรงกดดันให้กับตัวเอง ลองเปลี่ยนจุดโฟกัส ให้ความสนใจในสิ่งอื่นดู 

ตัวอย่าง คุณกำลังเตรียมตัวสำหรับทำข้อสอบวิชาคณิตศาสตร์ โดยโฟกัสเพียงแค่ข้อเดียวที่ต้องใช้สูตรเฉพาะในการแก้โจทย์ ทำให้คุณเครียดมากว่าจะทำโจทย์นี้ไม่ได้ จนลืมไปว่าการสอบไม่ได้มีข้อเดียว เพราะฉนั้นจงมองภาพรวมและทบทวนโจทย์ที่ครอบคลุมหลายๆ ข้อไม่ใช่ทุ่มเทไปให้ข้อที่มีความยากข้อเดียว

2.ปรับเปลี่ยนความคิดว่าความผิดพลาดไม่ใช่เรื่องใหญ่ขนาดนั้น

สมองของคุณจะจดจำว่างานที่คุณกำลังฝึกซ้อมอยู่นี้มีความสำคัญมากห้ามทำพลาด และเมื่อผิดพลาดคุณจะเฝ้าโทษตัวเอง และไม่เป็นสุข แต่หากลองมุมกลับ ถ้าคุณไม่ตั้งค่าสมองว่าความผิดพลาดคือสิ่งเลวร้าย คุณก็จะไม่ติดใจกับความผิดพลาดขนาดที่เก็บไปคิดถึง เก็บไปฝันถึง 

ตัวอย่าง คุณกำลังจะขึ้นเป็นพิธีกรในงานสำคัญ คุณซ้อมอย่างหนักเพื่อไม่ได้เกิดความผิดพลาดขึ้น แต่คำว่าอุบัติเหตุ สามารถเกิดขึ้นได้เสมอ ดังนั้น หากคุณผิดพลาดบนเวทีมันไม่ใช่เรื่องใหญ่อะไรที่จะต้องเก็บมาคิดจนจิตตก 

ท้ายที่สุดนี้ ‘Choking’ หรือ ‘ภาวะกดดัน’ สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคนไม่ว่าจะเป็นการใช้ชีวิตประจำวัน หรือ การทำงานที่สำคัญก็ตาม จงรู้ไว้เสมอว่าความผิดพลาดเป็นเรื่องที่ไม่ควรเกิดขึ้น แต่ก็ไม่ใช่ว่ามันจะเกิดขึ้นไม่ได้เลย 

“คุณพยายามแล้วที่จะไม่ผิดพลาดแต่บางจังหวะมันก็ช่วยไม่ได้”

เขียนโดย ธนพนธ์ หัสกรรัตน์

Source: บทความนี้ดัดแปลงมาจาก TED-Ed – How to stay calm under pressure – Noa Kageyama and Pen-Pen Chen : https://www.youtube.com/watch?v=CqgmozFr_GM&ab_channel=TED-Ed