เมื่อรายใหญ่ลงมาเล่นเอง ธุรกิจของคนตัวเล็กทำอย่างไรจึงจะรอด?

“เวลานี้ อย่าบอกว่าต้องทำใจ แต่ต้องมองว่าเราจะบริหารต่อไปยังไง ?”

สิ่งที่สังเกตเห็นในวัน Double day ที่ผ่านมา คือ คนที่ทำรายได้ได้ดี ไม่ใช่คนตัวเล็กเหมือนหลายปีที่ผ่านมา แต่เป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ หรือแบรนด์ขนาดใหญ่ ที่ปรับพื้นที่จากที่เคยขายในรูปแบบ offline มาทุ่มงบประมาณลงมาแข่งใน online มากขึ้น ซึ่งทำให้ยอดขายรวมอาจจะไม่ได้เพิ่มขึ้น แต่ทว่าเพื่อรักษาฐานลูกค้าไม่ให้ลดลง

สินค้าที่ขายดีใน Live ตลอดช่วง 2 ปีที่ผ่านมา สังเกตได้ว่า ส่วนใหญ่เป็นสินค้านำเข้าโดยตรงจากต่างประเทศ หรือมีตัวแทนจัดการให้ หรือเป็นสินค้าของบริษัทใหญ่ที่ต้องการหาช่องทางใหม่ในการระบายของ

ทำให้เงินกระจายตัวเพียงชั้นเดียว ไม่ก่อให้เกิดการกระจายรายได้ถึงคนตัวเล็ก และคนตัวเล็กก็เป็นได้เพียงตัวแทนจำหน่ายของตัวแทนที่รับสินค้ามาขายอีกที เพื่อหวังว่าจะได้กำไรในสนามที่แข่งขันด้วยสงครามราคา และมีคู่แข่งที่ทำแบบเดียวกันจำนวนมาก

“สำหรับคนตัวเล็ก เมื่อต้องมาแข่งในเกมใหญ่ ที่มีรายใหญ่ลงมาเล่นด้วย แค่ความเร็วไม่ใช่ความได้เปรียบอีกต่อไป”

รายเล็กยังต้องเผชิญกับทุนขนาดใหญ่ ที่พร้อมจะทุ่มงบประมาณในการทำโฆษณา กราฟฟิก คอนเทนท์ โปรโมชั่น ที่ทุก Brand ใหญ่ พ่วงด้วยกับ Partner และเครือข่ายที่มี มาแบบจัดเต็ม จับมือแน่นกับ Platform เพื่อลงมาเล่นในสนามนี้ด้วย

ธุรกิจจะไปต่ออย่างไร

สิ่งที่ต้องทบทวนต่อไป คือ เราจะแข่งขันแค่ความเร็วไม่ได้แล้ว แต่ต้องคิดว่าจะทำอย่างไรที่ทำให้เราเป็น Brand Love อีกหนึ่งทางเลือก ที่ลูกค้าต้องนึกถึงเราให้ได้ และจบด้วย call to action กับเรา

ดังนั้นสิ่งที่สำคัญ คือ เราต้องบริหารความไม่แน่นอน

อย่าบอกว่า “ลืมปีนี้ไป แล้วเริ่มใหม่ปีหน้า” เราจะไม่ทำอะไรเลย ไม่ได้เด็ดขาด เราต้องอยู่กับสิ่งเหล่านี้ให้ได้ คำว่า “ลืม” เป็นคำเปรียบเปรย แต่พอคุณตื่นเช้าขึ้นมาเจอความจริง คุณไม่สามารถลืมได้หรอก

ในเมื่อธุรกิจไม่เกิดรายได้ เงินเดือนพนักงานก็ต้องจ่าย ในขณะเดียวกันคู่แข่งที่ไม่ได้มีแค่ในประเทศไทย ยังมีเข้ามา เพื่อลงแข่งในสนามเดียวกับคุณอีก เราอยู่ในช่วงที่ต้องตัดสินใจเยอะมาก

การจะบริหารวิกฤต สิ่งที่สำคัญอันดับแรก คือต้องเก็บ cash flow ไว้ให้ได้มากที่สุด ต่อมาคือ อะไรที่ตัดได้ก็ต้องตัด และหา business model ใหม่

ถึงแม้ธุรกิจของเราจะไม่ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 เหมือนช่วง 2 ปีที่ผ่านมา หลายกิจการเริ่มดำเนินการได้ตามปกติ แต่เรากลับยังต้องเผชิญกับกระแสความเปลี่ยนแปลงของ disruption จากเทคโนโลยีที่จะเข้ามาแย่งงานของเรา เสมือนว่า เราเจอกับปัญหาสองชั้นของปัญหาที่มาทับถม ทั้งโควิดและ disruption ดังนั้น จำเป็นที่คุณต้องมองหา business modใหม่ให้ได้ ที่จะขยายแวดวงธุรกิจคุณไปในพื้นที่ใหม่ๆ

ปัจจุบัน มีโซลูชั่นเกิดขึ้นมาเพื่อ Support ธุรกิจในรูปแบบใหม่จำนวนมาก ทำให้ต้นทุนในการขาย การขนส่ง และการเข้าถึงลูกค้าถูกลง ดังนั้น เราต้องเปิดพื้นที่ใหม่และเรียนรู้วิธีการที่จะมีชีวิตอยู่ในบริบทสังคมปัจจุบัน ที่สอดรับกับวิถีชีวิตของกลุ่มลูกค้าในรูปแบบใหม่ด้วย

ข้างต้นเป็นมุมมองของธุรกิจ แต่สำหรับในมุมมองของบุคคลที่ได้รับเงินเดือน โดนลดเงินเดือน หรือโดนลดจำนวนวันทำงาน ทำให้รายได้ลดลง หลายคนอาจยังไม่มีช่องทางที่จะหารายได้ใหม่เพิ่มได้ในทันที แต่สิ่งที่ทำได้ในทันที คือ อาจจะต้องยอมลดระดับคุณภาพชีวิตของคุณลง และเราต้องยอมรับความจริงว่า เราใช้ชีวิตที่สะดวกสบายเหมือนเดิมไม่ได้ หากยังเคยชินชีวิตแบบเดิม สิ่งที่เคยมีอาจจะไม่มี สิ่งที่เคยได้อาจจะไม่ได้ เมื่อถึงเวลานั้น จะยิ่งกว่าช้ำใจ

“เราอยู่ในช่วงเวลาที่ต้องเปลี่ยนวัตรปฏิบัติในการใช้ชีวิตของเรา”

ยอมรับความเป็นจริงของชีวิต หากรายได้ลดลงแล้ว เรารักษาคุณภาพของชีวิตไว้ได้ก็ต้องรักษา แต่ถ้ารักษาไม่ได้ จำเป็นต้องตัดส่วนไหนก็ต้องตัด เพื่อรักษาชีวิต ความจริงมักไม่ค่อยรื่นรมย์ แต่คือความจริง

วันนี้เราต้องปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์หรือความจริงให้ได้