ตลอดเวลาที่ผ่านมา เราน่าจะรู้สึกว่าคนรุ่นใหม่นั้นมีความคุ้นเคยกับเทคโนโลยีมากกว่าคนในเจเนอเรชันก่อน ๆ โดยธรรมชาติ เพราะคนรุ่นใหม่หากไม่ได้เติบโตมาพร้อมกับเทคโนโลยี ก็เกิดมาโดยที่มีอินเตอร์เน็ตใช้กันตั้งแต่เด็ก เป็นคนรุ่นเก่าเสียแทนที่ต้องปรับตัว

แต่ไม่นานมานี้ผมได้พบกับรายงานด้านเทคโนโลยีในประเทศไทยที่น่าสนใจ นั่นคือ VERO Thailand Tech Study 2021 ซึ่งเป็นรายงานวิจัยด้านเทคโนโลยีที่สำรวจกลุ่มผู้ใช้งานเทคฯในประเทศไทย ที่มาพร้อมกับจั่วหัวว่า

“ผลการศึกษาชี้คนไทยสูงวัยเป็นมิตรกับเทคโนโลยีเพิ่มขึ้น ขณะที่คนรุ่นใหม่ยังแคลงใจผลกระทบจากเทคโนโลยี”

เพียงแค่หัวข้อที่ขึ้นมานี้ก็ชวนขบคิดแล้ว…เรากำลังอยู่ในยุคที่เทคโนโลยีสะดวกสบายมากขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้เรื่องอะไรดูง่ายไปเสียหมด ทั้งการเรียกรถ ซื้อของ จ่ายตลาด หาที่พัก สื่อสารพูดคุย ทุกอย่างง่ายขึ้น และสะดวกสบายมากขึ้นเป็นอย่างมากด้วยเทคโนโลยี

กล่าวได้ว่าในวันนี้ แค่สอนเล็กหน่อยคุณยายก็พร้อมที่จะเข้ามาส่งรูป “สวัสดีวันจันทร์” ในไลน์กลุ่มได้แล้ว

แต่ในขณะที่เทคโนโลยีได้สร้างยุคสมัยที่สะดวกสบายให้กับเรา คนที่ตื่นตัวกับเทคโนโลยีก็เริ่มรู้สึกว่าเรากำลังไหลไปตามสายธารนี้โดยไม่ได้ใส่ใจกับสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นในเบื้องหลัง ประเด็นความปลอดภัยของข้อมูล การนำข้อมูลส่วนตัวมาใช้ หรือการทำการตลาดแบบเจาะจง กลายเป็นประเด็นใหม่ที่ผู้คนตื่นตัวมากยิ่งขึ้น แต่ก็ยังเป็นประเด็นใหม่ที่ทำความเข้าใจได้ยาก

ในตอนนี้เรากำลังใช้เฟซบุ๊คโดยที่เราไม่ได้รู้ตัวเลยว่าเรากำลังถูกเก็บข้อมูลอยู่ ถูกนำมาใช้ในการวางแผนการตลาด ไปจนถึงกำลังถูกซุ่มยิงโดยโฆษณาที่ออกแบบมาเพื่อคุณโดยเฉพาะ หากใครที่สนใจเรื่องราวของเทคโนโลยีที่ส่งผลย้อนกลับมาหาเราโดยไม่รู้ตัวผมก็อยากจะขอแนะนำสารคดี The Social Dilemma บน Netflix ที่เล่าเรื่องจากเหล่าอดีตพนักงานบริษัทเทคโนโลยีระดับโลกอย่าง Facebook, Google, Twitter และอื่น ๆ เกี่ยวกับผลกระทบที่เทคโนโลยีกำลังสร้างให้กับเราโดยไม่รู้ตัว และเรากำลังเป็นสินค้าของบริษัทเหล่านี้ได้อย่างไร

โดยผลจากการศึกษาของ VERO นี้ก็ได้พบว่าคนรุ่นใหม่ในเจเนอเรชัน ซี (เกิดในปี 2540-2552) มีความเชื่อว่าเทคโนโลยีสร้าง “ผลกระทบเชิงบวก” น้อยที่สุดเพียง 39% จากบรรดาคนทั้ง 4 เจเนอเรชันที่ได้ทำการสำรวจ

ซึ่งได้แก่ มิลเลเนียลส์ (2524-2539) เจนเนอเรชัน เอกซ์ (2508-2523) และ เบบี้บูมเมอร์ (2489-2507) โดยเจนฯ ซี จะโอนเอียงไปในทางที่เชื่อว่าเทคโนโลยีสร้าง “ผลกระทบเชิงลบ และชิงบวกพอ ๆ กัน/ ไม่มีผลกระทบ” มาที่สุดถึง 51% และมี 10% ที่เชื่อว่าเทคโนโลยีได้สรเาง “ผลกระทบเชิงลบ” ต่อสังคม ในขณะที่กลุ่มเจเนอเรชันอื่นต่างเชื่อว่าเทคโนโลยีสร้างผลกระทบเชิงบวกมากกว่า

ที่น่าสนใจคือคนในเจนฯ เบบี้บูมเมอร์เชื่อว่าเทคโนโลยีได้ส่ง “ผลกระทบเชิงบวก” สูงถึง 66% และมีเพียง 4% เท่านั้นที่คิดว่าเทคโนโลยีได้สร้าง “ผลกระทบเชิงลบ” นับได้ว่ามากที่สุด และน้อยที่สุดจากทุกกลุ่ม

จึงเป็นเรื่องน่าสนใจที่ว่าในตอนนี้เทคโนโลยีกำลังอยู่ในจุดที่คนรุ่นใหม่หันมาแคลงใจเสียแล้ว ในัวนนั้นคนที่ติดตามข่าวสารในแวดวงเทคโนโลยี ก็มักจะมีคำถามเกี่ยวกับ “ความเป็นส่วน” (Privacy) ของเทคโนโลยีใหม่ ๆ อยู่ไม่น้อย

ลองนึกถึงกรณีอย่างการที่ Strava ซึ่งเป็นแอปฯ บันทึกการวิ่งทำให้ที่ตั้ง ไปจนถึงแผนผังอย่างคร่าว ๆ ของฐานทัพลับของกองทัพสหรัฐฯ (ที่ได้แผนผังคร่าว ๆ เพราะทหารวิ่งอยู่ในฐานจนแอปฯบันทึกเส้นทางภายในฐานไว้ได้) หรือความแคลงใจที่ผู้ใช้งานมีต่อลำโพงอัจฉริยะสั่งการด้วยเสียงอย่าง Echo ซึ่งทำงานด้วยผู้ช่วยอัจฉริยะ Alexa ของ Amazon ที่ผู้ใช้ยังกลัวอยู่ว่า ในขณะที่เสียบปลั๊กค้างไว้ ยังไม่ได้เรียกใช้งาน ลำโพงที่เช่อมต่อกับฐานข้อมูลของ Amazon นี้ได้ยินเสียงบทสนทนาในบ้านของเรามากแค่ไหน

หากคุณอยากนึกถึงอะไรที่ใกล้ตัว ลองคิดว่าคุณจะรู้สึกอย่างไร หากคุณเพิ่งคุยในแชทส่วนตัวกับเพื่อนว่าอยากไปเที่ยวพัทยา แล้วในหน้าฟีดส์เฟซบุ๊คของคุณก็มีโฆษณาที่พักบนหาดจอมเทียนของ Agoda ปรากฏขึ้นมาไม่นานหลังจากนั้น

ในวันที่คนไทยสูงวัยเป็นมิตรกับเทคโนโลยีมากขึ้น และคนรุ่นใหม่ยังแคลงใจผลกระทบจากเทคโนโลยี แล้วคุณล่ะ ไว้ใจในเทคโนโลยีมากแค่ไหน

ติดตามรายงานวิจัย VERO Thailand Tech Study 2021 ฉบับเต็มได้ที่ Link