‘คนไทย’ กับ ‘ความเชื่อ’ เป็นของคู่กัน
หลายๆ คนต้องขอบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ไว้เพื่อความสบายใจ และเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจในช่วงที่ต้องเผชิญกับความลำบาก แต่นอกจากแนวคิดของการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย ยังมีแนวคิดของการสะสม ‘แต้มบุญ’ ทำบุญวันละนิดจิตแจ่มใส หรือทำบุญวันนี้สบายวันหน้าอีกด้วย
จริงๆ แล้ว การทำบุญในไทยมีหลากหลายแนวทาง ใครใคร่ทำสิ่งใดก็ทำสิ่งนั้นไป ขอแค่ไม่ทำในสิ่งที่ส่งผลกระทบต่อคนอื่นก็พอ บางคนชอบบริจาคเงินหรือสิ่งของตามหน่วยงานและมูลนิธิต่างๆ บางคนชอบตักบาตรและถวายสังฆทานตามความเชื่อของพุทธศาสนา
เคยสังเกตกันไหมว่า สิ่งของที่เห็นในชุดสังฆทานบ่อยที่สุดคืออะไร?
หลายๆ คนคงตอบว่า ‘ยารักษาโรค’ อย่างไม่ลังเล เพราะว่าเป็นสิ่งที่เห็นได้บ่อยจริงๆ แต่ถ้าเราถามลึกลงไปว่า ยาที่เห็นในชุดสังฆทานบ่อยที่สุดคืออะไร? คำตอบจะเป็นแบบไหนกัน
ภาพของขวดยาทรงสี่เหลี่ยมที่แปะฉลากสีเขียวอ่อนอยู่รอบขวด น่าจะปรากฏขึ้นมาในความคิดของใครบางคน ไม่ว่าจะซื้อสังฆทานมาสักกี่ชุด ก็ต้องเห็นยาชนิดนี้อยู่บ่อยๆ และชื่อที่เรียกกันติดปากก็คือ ‘ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน’ นั่นเอง
ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน เป็นส่วนหนึ่งในการรักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และท้องเสียของคนไทยมาแล้วถึง 77 ปี เวลาที่เปลี่ยนผ่านหลายยุคหลายสมัย นำมาซึ่งความเปลี่ยนแปลงมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการปรับภาพลักษณ์ให้ทันสมัย หรือแม้แต่การเข้ามาบริหารงานของคนรุ่นใหม่ก็ตาม
จุดเริ่มต้นของยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2488 เมื่อ ‘สุนันท์ เจียมจรรยา’ ได้นำสูตรยาแพทย์แผนจีนของ ‘ไร่เฮง เจียมจรรยา’ ผู้เป็นสามีและเจ้าของห้างยาไทย ร้านขายยาชื่อดังในยุคนั้น มาผลิตเป็นยาธาตุน้ำขาวแล้ววางจำหน่ายที่หน้าร้านของครอบครัว
ความสำเร็จของการจำหน่ายยาธาตุขาว ทำให้ห้างยาไทยขยายกิจการมาเรื่อยๆ จากร้านขายยาเล็กๆ ที่ตั้งอยู่บริเวณถนนจักรวรรดิ สู่การเป็นผู้ผลิตยารายใหญ่ของประเทศที่ชื่อว่า ‘บอส ฟาร์มาแคร์’ ในปัจจุบัน
ตอนนี้ ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบินอยู่ภายใต้การบริหารงานของทายาทรุ่นที่สามอย่าง ‘ปีติ เดชคง’ เขาเข้ามารับช่วงธุรกิจด้วยโจทย์ที่ท้าทายหลายอย่าง เช่น การพาบริษัทเก่าแก่ก้าวเข้าสู่สมัยใหม่ การประชาสัมพันธ์สินค้าให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น
จากที่เคยอาศัยการตลาดแบบปากต่อปากเป็นหลัก ต้องเปลี่ยนมาใช้วิธีการที่เข้าถึงคนได้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการโฆษณาตามสื่อโทรทัศน์และโซเชียลมีเดีย หรือการใช้ประโยชน์จากสโลแกนดั้งเดิมอย่าง “ปวดท้อง แน่นท้อง มองหา ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน” มาทำให้เป็นที่จดจำมากขึ้น และความสำเร็จของกลยุทธ์เหล่านี้ ได้สะท้อนผ่านรายได้ที่เป็นตัวเลขเกือบสิบหลักเลยทีเดียว
แต่นอกจากกลยุทธ์ที่เราได้เล่ามาทั้งหมด เรามองว่ายังมีหนึ่งปัจจัยที่ช่วยผลักดันความสำเร็จของยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน นั่นก็คือ ‘อิทธิพลจากความเชื่อทางศาสนา’
ถึงแม้คำว่า ‘ธุรกิจ’ กับ ‘ศาสนา’ จะให้ความรู้สึกของคำในทิศทางตรงข้ามกัน แต่ก็มีจุดที่ส่งเสริมกันอยู่อย่างน่าสนใจ โดยเด็ตเลฟ เกิร์ตเลอร์ (Detlef Gürtler) นักวิจัยจาก Gottlieb Duttweiler Institute (GDI) ได้เขียนบทความเกี่ยวกับประเด็นนี้ และมีใจความสำคัญว่า อิทธิพลจากศาสนาทำให้เกิดไดนามิกหรือความหลากหลายในโลกของธุรกิจ เช่น ธนาคารอิสลามที่มีการดำเนินงานภายใต้หลักศาสนา เป็นต้น
พอมองกลับมาในมิติของความสัมพันธ์ระหว่าง ‘ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน’ กับ ‘ความเชื่อทางศาสนา’ พบว่า จริงๆ แล้วทั้งสองสิ่งมีจุดที่ช่วยส่งเสริมกันอยู่ การที่คนซื้อชุดสังฆทานจำนวนมาก ทำให้ร้านค้าและแบรนด์ได้ประโยชน์จากรายได้ที่เข้ามา และการมีอยู่ของสินค้าก็ช่วยกระตุ้นกิจกรรมทางศาสนาให้คงอยู่สืบไปด้วย
Sources: https://bit.ly/3rGaojV
https://bit.ly/3CHKLFB
https://bit.ly/3fXdKMM