คุณเชื่อในเรื่องมนุษย์ต่างดาวไหม ?
สำหรับบางคนที่อาจเป็นคำถามที่น่าตลก และตอบกลับไปโดยอัตโนมัติเลยว่า “ไม่”
ที่ผ่านมาเรื่องของมนุษย์ต่างดาว เป็นเหมือนเรื่องจินตนาการเพ้อพกของนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์เท่านั้น และตราบจนวันนี้เราก็ไม่เคยเห็นสิ่งที่เรียกว่ามนุษย์ต่างดาวที่ว่านั้นเลย
แต่เมื่อความรู้ทางวิทยาศาสตร์พัฒนาไป เรากลับพบว่ามันเป็นสิ่งที่ตรงข้ามกัน เมื่อมนุษย์เข้าใจโลก อวกาศ และจักรวาลมากขึ้น มันกลับยิ่งตอกย้ำว่าไม่ว่าอย่างไร ในจักรวาลอันกว้างใหญ่นี้ จะต้องมีสิ่งมีชีวิตบนดาวดวงอื่นนอกเหนือจากเราอยู่อย่างแน่นอน
แต่หากเป็นเช่นนั้นแล้วทำไม เราถึงไม่เคยได้พบมนุษย์ต่างดาวล่ะ ?
นี่คือคำถามที่น่าสงสัย เมื่อความรู้ทางวิทยาศาสตร์ และดาราศาสตร์ ต่างชี้ไปในทิศทางที่ว่าสิ่งมีชีวิตบนดาวดวงอื่นควรจะมีอยู่จริง ทำไมจนถึงวันนี้เราถึงยังไม่เคยพบสิ่งมีชีวิตเหล่านั้น
นี่คือคำถามที่นักฟิสิกส์นาม เอนริโก เฟอร์มี (Enrico Fermi) ตั้งคำถามอย่างจริงจัง เมื่อการยังไม่พบมนุษย์ต่างดาว ช่างเป็นเรื่องที่ไม่สมเหตุสมผลเอาเสียเลย
Fermi Paradox หรือข้อขัดแย้งของเฟอร์มี คือการตั้งคำถามกับความเป็นจริงสองอย่างที่สวนทางกัน หนึ่งคือความเป็นไปได้ที่สูงมาก และแทบจะเป็นเรื่องแน่นอนในเรื่องการมีอยู่ของสิ่งมีชีวิตต่างดาว กับข้อเท็จจริงที่ว่าเราไม่เคยพบหลักฐานของการมีตัวตนอยู่ของสิ่งมีชีวิตต่างดาวเลย
หากเราพิจารณาด้วยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์จริง ๆ เราจะเห็นความไม่สมเหตุสมผลนี้อย่างชัดเจน ด้วยความกว้างใหญ่ของกาแล็กซี การมีระบบดาวที่ใกล้เคียงกับระบบสุริยจักรวาลอยู่อีกมากมาย และขนาดอันแทบไร้ที่สิ้นสุดของจักรวาล
ในความน่าจะเป็นเหล่านี้ไม่ใช่แค่ควรจะมีสิ่งมีชีวิตอื่นนอกโลก แต่เพียงแค่การคำนวณความน่าจะเป็น จากการที่มีระบบดวงดาวในกาแล็กซีทางช้างเผือกที่มีความใกล้เคียงกับโลกเพียงอย่างเดียว ก็มีความเป็นไปได้ปรากฎขึ้นมาว่าในกาแล็กซีนี้ ควรจะมีดวงดาวที่มีอารยธรรมแบบเดียวกับมนุษย์โลกอยู่อย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 10,000 อารยธรรม
และในอารยธรรมจำนวนมากขนาดนี้ ก็ควรมีอารยธรรมที่ก้าวหน้าไปเกินกว่ามนุษย์พอที่จะเดินทางข้ามดวงดาวได้เกิดขึ้นมาแล้ว
ดังนั้นจึงเหมือนกับที่กล่าวไป ว่าการที่เรายังไม่เคยพับมนุษย์ต่างดาว ช่างเป็นเรื่องที่ไม่สมเหตุสมผลเอาเสียเลย
แต่ก็มีความพยายามในการตอบคำถามของ Fermi Paradox อยู่ว่าทำไมเราถึงไม่เคยเห็นมนุษย์ต่างดาว ซึ่งก็มีคำตอบที่น่าสนใจ (หรืออาจยิ่งดูไม่สมเหตุสมผลขึ้นไปกว่าเดิม) อยู่ เช่น…
– อารยธรรมมนุษย์อาจพัฒนาไปได้ไกลที่สุดแล้ว เมื่อเทียบกับสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ
กล่าวคือเราอาจเป็นเผ่าพันธุ์ที่ล้ำหน้าที่สุดในจักรวาลนี้แล้วก็ได้ จักรวาลนี้ช่างกว้างใหญ่แต่มนุษย์อย่างพวกเรานั้นมาได้ไกลที่สุด เราไปได้ถึงดวงจันทร์ ส่งยานสำรวจออกไปได้ไกลในระบบสุริยจักรวาล เเละเหตุผลที่เรายังไม่พบสิ่งมีชีวิตจากดาวอื่นเลยก็เพราะ ยังไม่มีสิ่งมีชีวิตไหนทำได้เหมือนเรา
(อย่างที่บอกไปว่าบางข้อกลับยิ่งทำให้ดูไม่สมเหตุสมผลขึ้นไปกว่าเดิมเสียอีก)
– การเดินทางระหว่างดวงดาวอาจเป็นเรื่องยากมาก ๆ
ทุกวันนี้มนุษย์เริ่มสามารถเดินทางออกไปนอกโลกได้ง่ายขึ้นเรื่อย ๆ และเมื่อเทคโนโลยีพัฒนาขึ้นเราก็จะสิ่งสามารถเดินทางออกไปได้ไกลขึ้น แต่บางทีอาจมีเงื่อนไขบางอย่าง ที่ทำให้มีกำแพงซึ่งเทคโนโลยียากที่จะทำลายได้ และทำให้การพัฒนาด้านการเดินทางอวกาศพัฒนาต่อไปได้ยาก และอารยธรรมต่างดาวอื่น ๆ เองก็ยังคงไม่สามารถแก้ปัญหานี้ได้ (หรือมันอาจเป็นสิ่งที่ไม่มีวันเป็นจริงได้เลยด้วยซ้ำ)
– วิวัฒนาการทางเทคโนโลยีอาจไล่ตามการขยายตัวของจักรวาลไม่ทัน
ด้วยองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ในปัจจุบัน เป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าจักรวาลที่เราอาศัยอยู่นั้นกำลังแผ่ขยายตัวออกไปเรื่อย ๆ
จึงมีการนำเสนอแนวคิดหนึ่งที่เรียกว่า Drake equation หรือสมการของเดรค ประเด็นหลักของสมการนี้คือ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีพัฒนาไปโดยไม่สอดคล้องกับการขยายตัวของจักรวาล ทำให้แม้อารยธรรมหนึ่งจะสามารถพัฒนาเทคโนโลยีการเดินทางข้ามดวงดาวไปได้มากเท่าไหร่ จักรวาลของเราก็ขยายตัวไปไกลกว่าแล้ว ทำให้อารยธรรมต่าง ๆ ไม่สามารถพัฒนาตัวเองจนสามารถเดินทางมาถึงเราได้
– สิ่งมีชีวิตต่างดาวอาจแตกต่างจากเรามากเกินไป
ความจริงแล้วมนุษย์ไม่ได้มีความสามารถในการรับรู้สิ่งต่าง ๆ รอบตัวเราได้โดยสมบูรณ์ แม้แต่ภาพที่เรามองเห็นรอบตัวก็เกิดจากย่านสีที่เรามองเห็นได้อย่างจำกัดเท่านั้น และยังสามารถมีองค์ประกอบอื่น ๆ ที่มีอยู่จริง และมนุษย์ไม่อาจรับรู้ได้ก็เป็นได้
หรือแม้กระทั่งการรับรู้ของสิ่งมีชีวิตต่างดาวก็อาจต่างจากเรามาก ๆ เสียจนไม่สามารถปฎิสัมพันธ์ใด ๆ กันได้เลย และความแตกต่างนี้อาจต่างในรูปแบบของการรับรู้เวลา ระบบการคิด และอื่น ๆ ที่เราอาจไม่สามารถแม้แต่จะจินตนาการได้
นี่เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการตอบคำถามถึงความไม่สมเหตุสมผล ที่เรายังไม่เคยค้นพบสิ่งมีชีวิตต่างดวงดาว นอกจากสิ่งที่หยิบยกมานี้ก็ยังมีความพยายามในการตอบคำถามนี้อยู่อีกมากมาย ไปจนถึงคำตอบที่ดูตรงไปตรงมาเกินไป หรือเหนือจริงเกินไป แต่ก็อาจสมเหตุสมผลกว่าการที่เราจะเป็นสิ่งมีชีวิตเดียวที่มีอารยธรรมที่ล้ำหน้า ในจักรวาลที่กว้างใหญ่
ความพยายามอธิบายเหล่านี้ก็เช่น
ที่จริงเราพบสิ่งมีชีวิตต่างดาวมานานแล้ว แต่รัฐบาลต่าง ๆ ปิดบังไว้ หรือ แท้จริงแล้วเรากำลังใช้ชีวิตอยู่ในโลกเสมือนที่ถูกสร้างขึ้นเหมือนอย่าง The Matrix
แล้วมาถึงตอนนี้ตัวคุณเองล่ะ คิดว่ามนุษย์ต่างดาวมีอยู่จริงไหม และทำไมเราถึงยังไม่พบกับพวกเขาเสียที